Mevlana Hazretleri Afaganistan sınırlarında bulunan Belh şehrinde 1207 tarihinde dünyaya gelmiştir. Annesi, Belh Emiri Rükneddin'in kızı Mümine Hatun, babası, alimlerin sultanı ünvanı ile tanınmış, Muhammed Bahaeddin Veled'dir. Mevlana Celaleddin daha sonraları Anadoluya göç ettiği için ve o günlerde Anadolu'da Rumlar yaşadığından Celaletini Rumi yani Rum diyarlardındaki Celalettin künyesi verildi. Mevlana arapça efendimiz manasınadır.
Mevalana babasının vefatından sonra bir müddett onun makamına geçti ve bu arada tasavvuf ilimleri ile meşgul oldu. Onun hayatına en büyük yön veren olay Konya'da Şems ile karşılaşmasıdır. Maddi ve manevi hayatında değişimlere sebep olan Şems buluşması maddeden manaya geçişi için gereken bazı sorulara yanıt buldu ve fikirleri daha değişik bir boyut kazandı. Uzun yıllar konyada hem ilmi hemde manevi irşad görevinde bulunan Mevlana 1273 tarihinde Konya'da vefat etmiştir.