Dede Ömer Rûşenî, daha çok şiirlerinde kullandığı Rûşenî mahlasıyla tanınmaktadır. Asıl adı Ömer, lakabı Dede, künyesi Ali ibn Umur Bey’dir. Aydın’ın Tire kazası yakınlarındaki Güzelhisâr’ın Rûşen köyünde doğar ve bu doğduğu yere nispeten de Rûşenî lakabıyla tanınır.
Tahsiline, önce doğduğu yerde başlar, daha sonra bilgisini ilerletmek üzere Bursa’ya gider ve mezuniyetinden sonra da orada Yeşil İmaret Medresesi’nde müderris-profesör olarak görev yapar. Bu sırada bir aşk hikâyesine adı karışan Ruşenî, dedikoduyu önlemek maksadıyla Bursa’yı terk ederek Karaman’ın Lârende kasabasına gider.
Ağabeyi Alâeddin Halvetî’nin aracılığı ile Halvetî tarikatına intisap eder ve Azerbaycan’a gider. Bakû’de Halvetîliğin ikinci piri kabul edilen Seyyid Yahyâ Şirvânî’den el alır. Yine orada Seyyid Yahyâ Şirvânî’nin yanında sülûkunu tamamlayıp onun baş halifesi olur. Şeyhinin vefatı üzerine (1457), postnişin sıfatıyla Karabağ, Gence ve Tebriz civarında toplumun hocası olarak halkı irşad etmeye başlar. Kendisinden feyz alanlar arasında, Halvetiye’nin Gülşeniyye kolunu kuran İbrahim Gülşenî de bulunmaktadır.
Rûşenî, 1487’de Tebriz’de vefat eder, orada zaviyesinin haziresine defnedilir. Rûşenî’nin hayatındaki bu yirmi yıllık Tebriz devresi, onun tasavvufî şöhretini ve tasavvufî mesnevîlerini de kaleme alışı, şair olarak da ününün artması, hatta yazdığı şiirlerin diyâr-ı Rûm’a ve İstanbul’a kadar ulaşıp onlara nazirelerin yazılması sebebiyle Anadolu’da bir Rûşeni ekolü oluşmuştur. Adına izafeten isimlendirilen Rûşeniye tarikatı, Halvetiye’nin en büyük şubelerinden biri olmuştur. Aslında Rûşenîlîk, Allah’ın adlarını anmayı esas tutan bir yoldur. Devrinin kuvvetli şairlerinden biri olan Rûşenî’nin, dinî ve tasavvufî şiirlerinin bazıları bestelenmiş olup, asırlarca tekkelerde okunmuştur. Gençlik yıllarında daha çok âşıkane ve hiciv türünde şiirler yazmasına karşılık, tarikata intisap ettikten sonra yazdıkları, dinî ve tasavvufî muhtevalı şiirlerinin çoğunda sade ve akıcı bir üslûp dikkati çekmektedir.
Rûşeni Ömer Dede'nin Eserleri:
Divân,
Çobannâme,
Miskinnâme,
Neynâme,
Kalemnâme adlı eserleri vardır.