Büyük Selçuklu Devleti, Oğuzlar tarafından kurulmuştur.
Büyük Selçuklu Devleti'nin bilinen ilk atası Dukak Bey'dir.
Devlete ismi Dukak Bey'in oğlu Selçuk Bey'den gelmektedir.
Selçuk Bey'den sonra yerine Arslan Yabgu geçti.
Arslan Yabgu'nun Gaznelilere esir düşmesi üzerine yerine Selçuk Bey'in torunları olan Tuğrul ve Çağrı Beyler geçti.
Devletin gerçek kurucusu olarak Tuğrul Bey kabul edilmektedir. Anadolu'ya fetih amaçlı ilk Türk akınları Tuğrul Bey döneminde başlamıştır.
1035 yılında Horasan'a yerleşmek için Gazneli Mesut'tan izin istediler. Gazneli Mesut'un kabul etmemesi üzerine iki devlet arasında savaş başladı. Savaşı Selçuklular kazandı ve Horasan'a egemen oldular. Tuğrul Bey, Nişabur'da kendi adına hutbe okuttu ve Selçuklu Devleti'nin bağımsızlığını ilan etti.
1040 yılında Gazneliler ile yapılan Dandanakan Savaşı'nı kazandılar.
1048 yılında Bizanslılar ile yapılan Pasinler Savaşı'nı kazandılar. Bu savaş, Türklerle Bizanslılar arasında yapılan ilk savaş ve zaferdir.
1055 yılında Bağdat Seferi ile Şii Büveyoğlulları yıkıldı ve Abbasi halifesi baskıdan kurtarıldı. Bu gelişme üzerine Abbasi halifesi Tuğrul Bey'i "Doğu ve Batı'nın Sultanı" ilan etmiştir.
1071 yılında Bizanslılar ile yapılan Malazgirt Savaşı'nın kazandılar. Böylece Anadolu'nun kapıları Türklere açılmış oldu.
En parlak dönemini Sultan Melikşah döneminde yaşamıştır.
Sultan Melikşah'ın ölümünden sonra taht kavgaları başladı.
1157'de Sultan Sencer'in ölümüyle devlet yıkılmıştır.
Büyük Selçuklu Devleti'nin yıkılmasına etki eden faktörler: Hanedan üyeleri arasında taht kavgalarının çıkması, merkezi otoritenin zayıflaması, atabeylerin bağımsız hareket etmesi, Batınilerin devlet adamlarına suikastlar düzenlemesi, Abbası halifesinin eski siyasi gücüne tekrar ulaşmak için Selçuklular aleyhine çalışmalarda bulunmasıdır.